Shamarran fi dubartoota umrii kurnanii keessa jiran naannoo Affaarii fi Somaalee keessatti gaa’ila daa’immanii fi FGM akka furaniif humneessuu.

Gargaarsa Irish Aid irraa kan deeggaramee ODI Global/GAGE Quest Research, Training and Consultancy fi qorattoota Yunivarsiitii Addis Ababa fi Jijigaa fi Asayita Teachers’ College waliin ta’uun, jijjiirama ilaalcha, seera fi gocha koorniyaa gaa’ila daa’immanii fi FGM naannoo Affaar fi Somaalee ilaalchisee bara 2021-2026tti qorannoo dheeraa gaggeessaa jira. Naannoleen lamaan sarbama mirga namoomaa kanaan baay’ee ol’aanaa ta’aniin kan beekaman ta’us, bu’uurri ragaa imaammataa fi sagantaa odeeffannoo kennuuf barbaachisu baay’ee daangeffamee waan ta’eef pirojektiin kun qaawwa kana furuu fi hubannoo murteessaa maddisiisuuf kan kaayyeffate yoo ta’u, kunis karaa Itiyoophiyaa Biyyoolessaa Gaa’ela Daa’immanii fi FGM Xumuruuf kaa’e waliin walsimsiisuun hubannoo murteessaa maddisiisuu keessatti gumaacha qaba.

Akka qaama pirojektichaa ODI Global/GAGE sagantaa ‘Dubartootaa fi Shamarran lafa gadi fagoo Itiyoophiyaa keessatti argaman deeggaruun, jeequmsaa fi miidhaa irraa bilisa ta’ee jireenya fayya qabeessaa fi bu’a qabeessa ta’e akka jiraatan’ sagantaa Save the Children fi michoota damee mootummaa naannootiin hojiirra oolche kan waggoota hedduudhaaf madaallii (quasi-experimental evaluation) gaggeessaa jiru. Kaayyoon waliigalaa madaallii waggoota hedduu kanaa sagantaa Daa’imman Baraaruu kan FGM/C fi gaa’ila daa’immanii hir’isuu fi ittisuu wajjin walqabatu yaada ragaa ragaa irratti hundaa’e hojiirra oolchuudhaan cimsuu dha; Ministeera Dhimma Dubartootaa fi Hawaasummaa (MOWSA) fi Gamtaa Biyyaalessaa FGM fi Gaa’ela Daa’immanii Dhaabuuf Raadmap Gaa’ela Daa’immanii fi FGM/C dhaabuuf ba’e babal’isuu fi hojiirra oolmaa isaa cimsuu fi dhimmoota kana irratti naannoo Gaanfa Afrikaa keessatti barumsa bal’aa kennuudhaaf ragaa dhiyeessu.

Malli madaallii kun qorannoo dheeraa mala walmakaa sample maatii 2042 (dargaggootaa fi kunuunsitoota) waliin, fi adeemsa hojii qorannoo hirmaachisaa argannoo mala walmakaa dabaluu fi gahee shookiin qilleensaa fi haala qilleensaa jijjiirama seera fi gochaalee saalaa loogii uumuu keessatti gumaachan hubachuuf kan of keessatti hammate dha. Waraqaaleen ibsaa, gabaasaa fi barreeffamoonni joornaalii hiriyaatiin ilaalaman walitti fufiinsaan kan maxxanfaman yoo ta’u, adeemsa qorannoo fi madaallii hunda keessatti argannoowwan argaman irratti sadarkaa biyyaa fi naannootti waltajjiiwwan qooda fudhattoota barnootaa fi daawwannaa idileetiin kan deeggaraman ta’a. Qorannoon kun sadarkaa qorannoo bifaan kan eegale yoo ta’u, odeeffannoo walitti qabuu mala walmakaa marsaa sadii (2022, 2024 fi 2026), fi qorannoo hirmaachisaa marsaa lama (2023 fi 2025) ni jiraata.